ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสนา สติปฏฺฐาเน ปนฺนรส ธมฺมา, ปนฺนรส อตฺถา, ติํส นิรุตฺติโย, สฏฺฐิ ญาณานิฯ

จตูสุ สติปฏฺฐาเนสุ สฏฺฐิ ธมฺมา, สฏฺฐิ อตฺถา, วีสติสตนิรุตฺติโย, จตฺตาลีสญฺจ ทฺเว จ ญาณสตานิฯ

3. อิทฺธิปาทวาโร

[32] ‘‘อยํ ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคโต อิทฺธิปาโทติ เม, ภิกฺขเว, ปุพฺเพ อนนุสฺสุเตสุ ธมฺเมสุ จกฺขุํ อุทปาทิ…เป.… อาโลโก อุทปาทิฯ โส โข ปนายํ ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคโต อิทฺธิปาโท ภาเวตพฺโพติ เม, ภิกฺขเว…เป.… ภาวิโตติ เม, ภิกฺขเว, ปุพฺเพ อนนุสฺสุเตสุ ธมฺเมสุ จกฺขุํ อุทปาทิ…เป.… อาโลโก อุทปาทิฯ

‘‘อยํ วีริยสมาธิ…เป.… อยํ จิตฺตสมาธิ…เป.… อยํ วีมํสาสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคโต อิทฺธิปาโทติ เม, ภิกฺขเว, ปุพฺเพ อนนุสฺสุเตสุ ธมฺเมสุ จกฺขุํ อุทปาทิ…เป.… อาโลโก อุทปาทิฯ โส โข ปนายํ วีมํสาสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคโต อิทฺธิปาโท ภาเวตพฺโพติ เม, ภิกฺขเว, ปุพฺเพ อนนุสฺสุเตสุ ธมฺเมสุ จกฺขุํ อุทปาทิ…เป.… อาโลโก อุทปาทิ’’ฯ

[ก] ‘‘‘อยํ ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคโต อิทฺธิปาโท’ติ ปุพฺเพ อนนุสฺสุเตสุ ธมฺเมสุ จกฺขุํ อุทปาทิ…เป.… อาโลโก อุทปาทิ…เป.… โส โข ปนายํ ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคโต อิทฺธิปาโท ภาเวตพฺโพติ…เป.… ภาวิโตติ ปุพฺเพ อนนุสฺสุเตสุ ธมฺเมสุ จกฺขุํ อุทปาทิ, ญาณํ อุทปาทิ, ปญฺญา อุทปาทิ, วิชฺชา อุทปาทิ, อาโลโก อุทปาทิ’’ฯ

จกฺขุํ อุทปาทีติ – เกนฏฺเฐน? ญาณํ อุทปาทีติ – เกนฏฺเฐน? ปญฺญา อุทปาทีติ – เกนฏฺเฐน? วิชฺชา อุทปาทีติ – เกนฏฺเฐน? อาโลโก อุทปาทีติ – เกนฏฺเฐน? จกฺขุํ อุทปาทีติ – ทสฺสนฏฺเฐนฯ ญาณํ อุทปาทีติ – ญาตฏฺเฐนฯ ปญฺญา อุทปาทีติ – ปชานนฏฺเฐนฯ วิชฺชา อุทปาทีติ – ปฏิเวธฏฺเฐนฯ อาโลโก อุทปาทีติ – โอภาสฏฺเฐนฯ

จกฺขุํ ธมฺโม, ญาณํ ธมฺโม, ปญฺญา ธมฺโม, วิชฺชา ธมฺโม, อาโลโก ธมฺโมฯ อิเม ปญฺจ ธมฺมา ธมฺมปฏิสมฺภิทาย อารมฺมณา เจว โหนฺติ โคจรา จฯ